Hey gidi eski Ramazanlar 

Evet Ramazan ayının yaklaşması ile birlikte hepimizin dilinden aynı cümleler dökülür oldu: "Hey gidi eski Ramazanlar"

Peki hiç düşündük mü acaba? Tam olarak neyin özlemini çekiyoruz ya da neleri arıyoruz diye.

Cep telefonlarının alarmlarına bıraktığımız Ramazan davulunu mu? Çalışma yoğunluklarımıza yenildiğimiz o büyük iftar sofralarını mı? Bir pidenin sıcaklığını mı? Yoksa Ramazan sohbetlerinin hoşluğunu mu özlüyoruz?

Şimdi şimdilik bu özlemlerimizi bir kenara bırakarak Osmanlı dönemindeki renkli Ramazanları mı ansak acaba? 

Gitsin Allah kabul etsin bu yazımda ne yazık ki unutulmaya yüz tutmuş Osmanlı toplumundaki  güzel adetlerden bazılarını tekrar hatırlatmak istedim.

Zimem Defterleri

Bu güzel adet aslında Osmanlı'da her daim uygulanmakla beraber Ramazan ayının bereketi ile beraber hayırseverler tarafından daha da ihtimam gösterilerek uygulanıyordu peki bu adet tam olarak neydi? 

Elinde olacağıma gittim Silin borcunu gitsin, Allah kabul etsin, sağ elin verdiğini sol el görmesin mantığıyla varlıklı kimseler herhangi bir esnafa girer zimem yani veresiye defterini belli bir ücret karşılığında satın alırdı böylece hem ihtiyaç sahipleri rahat bir nefes alır hem de esnaf mağdur olmamış olurdu.

Diş Kirası

Bu güzel gelenek de Osmanlı toplumunda her daim olsa da özellikle Ramazan ayında iftar sofralarında ihtiyaç sahiplerini incitmeden hediyeler verilirdi. Böylece yine yardımlaşmanın en zarif haline şahit olurduk. 

Helva Sohbetleri 

Osmanlı'da doğumdan ölüme, sevinçten hüzne her duyguya eşlik eden helva Ramazan ayında da helva sohbetleri adıyla iftar sonrası buluşmaların vazgeçilmezi olmuştur.

Bu güzel adetlere onlarcasını ekleyebiliriz fakat biz konumuzu Ramazan davulu ve manileri ile bitirelim. Ramazan ayı ile özdeşleşen Ramazan davulcuları Ramazan'ın gelişini, Ramazan'ın 15'ini ve Ramazan ayının bitişini ayrı ayrı manilerle süslerdi.

Gelişini 

Guş et sadayı bu gece

Et merhabayı bu gece

Benim devletli efendim

Gördüler ayı bu gece 

Ramazan ayının 15'ini ise 

Bu gece on altı sayı 

Gidiyor Ramazan ayı 

Yeniçeri padişahtan 

Aldı bugün baklavayı 

Bitişini ise

Gecelerin ayazına 

Baklavanın beyazına 

Gülsuyu'nda abdest alın 

Buyurun bayram namazına diyerek Ramazan ayı uğurlanırdı.   Bu vesile ile ben de on bir ayın sultanınını kavuşmak umudu ile uğurluyor hepinize hayırlı Bayramlar diliyorum.

Tarih Öğretmeni 

Özlem İBİŞOĞLU